Dijital uygulamalar veya sistemlerde ilgili dile ait kısaltma yapmak kaçınılmazdır. Kısaltma kullanırken ulusal veya uluslararası standartlara uygun olanları tercih etmek ise bir zorunluluk olmalıdır.
“Bir sözcük veya sözcük grubundaki harflerin bir kısmını kullanarak oluşturulan kısa sözcükler” kısaltma olarak tanımlanır. Genel olarak sık kullanılan terimler, kurum, kuruluş veya bilimsel kavramlar kısaltılarak kullanılabilir.
Okuma ve yazmayı hızlandırması amaçlanan kısaltmalar, dijital uygulamaların yaygınlaşmasıyla birlikte terimler, kurum ve kuruluş isimlerinin dışında normal metinlerde ve günlük konuşmalarda da yoğun olarak kullanılmaya başladı. Bu yoğun kullanımda başı çeken ise uydurma kısaltmalar. Dijital ortamda ilk sohbet uygulamalarının hayatımıza dahil olmasıyla yaygınlaşan uydurma kısaltma sayısının her geçen gün arttığı söylenebilir. Net bir araştırma olmamakla birlikte günlük yaşamda 5 binden fazla kısaltma kullanıldığı tahmin ediliyor ve bunların önemli bir kısmı herkes tarafından anlaşılmıyor.
Yansıması; Anlamsız Harfler Bütünü
Şirketlerde de özellikle ekip içi kısaltma kullanımı oldukça yaygın. Öyle ki bu alışkanlık tüm yazışmalara yansıyor. Bu durumun, ekip veya kurum içinde olağan gibi görünse de geliştirilen uygulama ve sistemlere, dolayısıyla son kullanıcıya yansıdığı da görülebilmektedir ki bu, kullanıcı deneyimini olumsuz etkileyen unsurların başında geliyor. Ekip içinde kullanılan, sadece geliştiricinin bildiği bir kısaltmanın, kullanıcıda anlamsız harfler bütününden başka bir şey ifade etmeyeceğini göz önünde bulundurmalıyız.
Özellikle mobil uygulamalarda kısaltma kullanarak oluşturulan dil ile yeni nesil hedefleniyor gibi düşünülse de dil kurallarına aykırılığın, tüm nesiller için olumsuz yargılar oluşturacağı unutulmamalıdır. Bu duruma bir de Türkçe ekranlarda İngilizce kısaltma kullanımı da eklendiğinde, uygulamanızdaki sade dil kullanımı hedefinden tamamen sapmış olursunuz.
Bu karmaşayı ve anlamsızlığı önleyebilmek için ulusal veya uluslararası geçerliliği olan, standartlara uygun kısaltmalar kullanılmalıdır. Sadece ekipler içinde geçerliliği olan uydurma kısaltmaların kullanıcıya yansımamasına özen gösterilmelidir.
Metinlerinizde kısaltmaların uygun şekilde kullanımı için Türk Dil Kurumu’nun (TDK) kısaltmalarla ilgili kurallarını inceleyebilirsiniz: Kısaltmalar – Türk Dil Kurumu (tdk.gov.tr)